Suluk Pedhalangan - |
Sulúk Padhalangan 04 |
᭦ ᭜᭛᭑ |
Mèh rahinsêmu bng hyang arua kadi nétra níng ogha rapuh abda ni kokila ríng kanigara saketer ni kidung níng akng, lwir wuwus íng wini paca papêtak íng ayam wana ríng pagagan, mrk anguhuh bhramarngbhasa kusuma ríng parahasyan arm. Cathêtan : Têmbúng : ”ogha rapuh” akèh dhalang kang kliru ”angga rapuh”. Íng nginggíl punikå dipún wastani sêkar Wisarjita, isinipún nyariyósakên candraníng alam íng Hastinå íng wanci dalu ngajêngakên gagat rahinå. Nalikå Prabu Krêsnå dhutanipún Panꧤåwå nyaré wóntên íng suyasa padalêmanipún Sang Widurå, dèrèng nindakakên ayahanipún rêmbagan kaliyan Koråwå. Dadós, Prabu Krêsnå dèrèng prikså antêbíng tékadipún Koråwå (Duryodhånå), aluwúng ngulúngakên wêwênangipún Pandhåwå sapalihíng nagari Hastinå, punåpå malíh dumadósipún pêrang Bharatayudda”. Wóntên íng pagêlaran ringgít púrwå sêkar Wisarjitå punikå kanggé sulukan pathêt manyurå. Têmbúng ”manyurå ”punikå asalipún sakíng têmbúng Kawi utawi Jawi Kinå (aslinipún sakíng båså Sangsêkêrta) ”mayura” têgêsipún pêksi ”mêrak”. Dadós pathêt manyurå têgêsipún pathêt ”mêrak”. Milanipún dipún wastani pathêt ”manyurå” utawi pathêt ”mêrak”, sabab pathêt punikå dipún tindakakên íng wanci dalu, kintên kintên wiwit jam 21.00. Panganggènipún pathêt : jam 21.00 - jam 24.00 pathêt nênêm, jam : 24.00 - jam 03.00 pathêt sångå, jam 3.00 - jam 6.00 pathêt manyurå. Katranganíng têmbúng têmbúngipún : 1. Mèh rahin = (wancinipún) ndungkap rainå, mèh siyang. 2. Mèh rahinsêmu bng = mèh (ndungkap) + rahinå + asêmu (radi) + bang 3. Hyang Arua = Hyang Arkka, Hyang Aditya, Hyang Surya = srêngéngé. 4. Ogha = sêsakít mripat. 5. Rapuh (rapu) = kêsêl, lêsu, lungkrah, nglokro. 6. Kadi nétrå níng ogha rapuh = kadós (abritipún) mripat íngkang (nglêrêsi) 7. Kokila (Bausastra JFC. Gericke - T. Roorda : de zwarte of Indische 8. abda ni kokila = swantêníng pêki êngkúk, ocèhíng pêksi êngkúk. 9. Ríng kanigara = íng wít kanigårå. 10. Kêtêr = gêtêr, Indonesia : getar, geletar 11. Kidúng = têmbang (Indonesia : nyanyian, syair). 12. Kung = sakít asmårå, sakít brangtå, kanꧤuhan rimang, kasmaran. 13. Akung = ngalami kasmaran, nandhang brångtå 14. Sakêtêr ni kidung níng akng = kadós pangrêngikíng kidúngipún tiyang 15. Winipanca = sulíngipún tiyang Inꧤu. 16. Lwir wuwusíng winipanca = kadós suwantêníng sulíngipún tiyang Indhu. 17. Papêtakíng ayam wånå = klurúkipún ayam wånå, cêkikêripún ayam 18. Pagagan = papan (pasitèn) íngkang katanêman gagi 19. Mrk anguhuh = pêksi mêrak nyêngungong (ngundang undang). 20. Bramarngrabhasa kusuma = bhramårå (kombang, tawón) + angrabhasa 21. Rahasya = 1) wêwadós (Indonesia : rahasia). 2) Pawèstrènan (Ngoko : 22. Parahasyan = sênꧢóng patilêman, kamar pasréan Sumber : Pustaka Wayang
|